Սիրահարեցնել
Միշան ինձ միանգամից դուր եկավ։ Բայց ես սկզբից չէի կարողանում հասկանալ, թե ինչով։ Սովորական տղա է, շուրջը կային ավելի գեղեցիկները և հասակովները ։ Բայց հենց նա վերցրեց ու մագնիսացրեց։ Կարելի է համարձակ ասել, որ դա եղել է սեր առաջին հայացքից։ Քիչ ավելի ուշ ես վերծանեցի այս կախարդանքը։ Կիսեցի զգացմունքներս և հասկացա բանն ինչում է։ Ամեն համակրանքն ունի իր պատճառը։ Կա՛մ մարդիկ դիմացինի մեջ գտնում են իրենց, կա՛մ տեսնում են դիմացինի մեջ այն, որը իրենց մոտ բացակայում է։ Միշան շատ վստահ էր իր վրա, այնքան, որ որոշ պահերում չափն անցնում էր։ Իսկ ես ՝ հակառակը։ Այնքան անինքնավստահ էի, որ բառերով փոխանցել չի ստացվի։ Ես այնքան ապշած էի նրա ինքնավստահությունից, որ չէի կարող չհիանալ դրանով։ Փոխաբերաբար իմաստով ասված ՝ ես անասելի ծարավ էի զգում ինքնաբավության հարցով, իսկ նրա մոտ դա մի ամբողջ ջրհոր է։ Ողջ ժամանակ փորձում էի մոտ գտնվել։ Ես պարզապես տենդի մեջ էի ընկնում, երբ նա բաց էր թողնում դասախոսությունները և մենք չէինք տեսնվում։ Ինչպե՞ս։ Այսօր առանց նրա՞։ Անգամ մի փո՞քր։ Ինքնավստահ մարդու կողքին միշտ թեթև ու հանգիստ է։ Ես նայում էի նրա վրա հիացմունքով․ եթե կրակ սկսվի, բոլորը կսկսեն ճչալ՝ «կրա՛կ, կրա՛կ» և լարված իրավիճակ ստեղծեն, իսկ նա կհանգցնի։ Ես էլ համապատասխանաբար կսկսեի մատուցել ջրով լի դույլ։ Ես ցանկանում էի լինել նրա կողքին։ Փորձում էի նրան դուր գալ։ Բայց երբ փորձում էի, միայն նայում էի, ամաչում, երբ մեր մեր հայացքները հանդիպում էին, շտապ թեքում էի հայացքս։ Բայց ես Ջեյն Էյրն էի, ոչ թե ոմն Սաշա Գրեյ։ Հպարտությունն ու նախապաշարմունքը մոլեգնում էր իմ մեջ, ոչ թե այս ամենը։ Բայց մի սարսափելի օր, ես իմացա որ Միշան ընկերուհի ունի, որ նա նրան դիմավորում և ճանապարհում է դեպի ինստիտուտ, և նրանք ապրում են միասին, անգամ կատու են պահում։ Իմ աշխարհը կործանվեց։ Կատուների պահում են երեխաների փոխարեն։ Դա նշանակում է, որ նրանք ունեն երջանիկ ու ամբողջական ընտանիք։ Իսկ ես․․․առաջին կուրսի մի աղջնակ։ «Իսկ ի՞նչ էիր դու ուզում, — հարցնում էի ինքս ինձ, — ինչո՞ւ նա պետք է իմ վրա նայի»։ Ընկերուհիս հագել էր խորը դեկոլտե։ Ասում էր ՝ « Քայլերը պետք է անել հաղթաթղթերով»։ Սակայն ես հաղթաթուղթ չունեի, այլ․․․ վալետիկներ։ Իմ հաղթաթղթերը ոտքերն էին, բայց այսպես թե այնպես ես դրանցով քայլում էի։ Ուրիշ ինչպես դուրս մղել դրանք ՝ չգիտեի։ Հանդիպման ժամանակ երջանիկ շպագա՞տ նստել, թե ոտքը վզո՞վ գցեմ։ Անիքնավստահ մարդիկ ինձ կհասկանան․ ես ինձ բացարձակապես մրցունակ չէի զգում հարսնացուների շուկայում։ Զգում էի, որ միջին ստատիկ եմ։
Մի երեկո Միշան ինձ տուն ճանապարհեց։ Մենք պարզապես ընկերներ ենք, դուրս եկանք ինստիտուտից երբ արդեն մթնել էր և գնացինք դեպի կանգառ։ Նկատեցինք թե ինչպես է իմ ավտոբուսը հեռվանում, իսկ հաջորդը պետք է գար 40 րոպեից։ Մենք վազում էինք, գոռում, բայց չհասցրինք։ Նա ուրախությամբ թարթեց իր աչքերը դեպի կանգառ և հեռացավ։
Խորը շունչ քաշեցի․
— Ես այստեղ կմեռնեմ։
Ես մրսում էի։ Միշան իր բաճկոնը ինձ տվեց, և ես սկսեցի մրսել իր փոխարեն։ Շատ էի ուզում գրկախառնվել, որպեսզի տաքանայի, բայց չի կարելի, նա կատվիկ ունի, և ոմն մի կին, ով հավաքում է իր հետևից։
Մենք կանգնած էինք կանգառում մոտավորապես 5 րոպե, երբ տեսանք , որ մեր ուղղությամբ գալիս է իմ ավտոբուսը, բայց դատարկ։ Հնարավոր է, որ այն փչացած է, կամ էլ պարզապես երթուղու վրա չէ։
— Արի հարցնենք, հնարավոր է նա նույն տեղն է գնում, որտեղ և դու, — առաջարկեց Միշան։
— Ո՞նց հարցնենք, ախր չի կանգնում։
— Կկանգնի՛։
— Ո՞նց ես դու դա պատկերացնում։ Դա անհնա՛ր է։
Միշան վազեց փողոց, պարզեց ձեռքը ՝ կարծես տաքսի էր կանգնեցնում։ Բայց կանգնեցրեց ավտոբուս։ Այդ կանաչ ավտոբուսը կանգնեց և արմատավորվեց տեղում։ Ես հիշեցի դրան իմ ողջ կյանքի ընթացքում։
— Դուք պատահաբար Իզմայլովսկի այգու մոտով չե՞ք անցնելու, — հարցրեց Միշան վարորդից։
— Այո, այդտեղով։
— Աղջկան ձեզ հետ չե՞ք տանի։ Կմրսի։ Նա էլ այդտեղ պետք է գնա։
Վարորդը լուռ բացեց առջևի դուռը, իսկ Միշան պարզեց ձեռքը։ Ես հիմարացած մտա դատարկ ավտոբուս, վերջին րոպեին հիշելով ուրիշի բաճկոնի մասին։
— Ես համարը գրել եմ, ոչինչ, մի վախեցիր, տնից զանգահարի, — շտապողաբար շշնջաց Միշան,- և ամենակարևորը հիշիր ՝ չկա ոչ մի անհնարին բան։
10 րոպե անց մենք անցանք այն առաջին ավտոբուսից, որով ես պետք է գնայի։ Ես դեռ չէի կարողանում ուշքի գալ։ Հենց այդտեղ էլ ՝ ավտոբուսում իմ մեջ ինքնավստահ դառնալու անասելի ցանկություն մտավ։ Ես հասկացա, որ ինքնավստահությունը ՝ դա հնարավորություն է գնալու այնտեղ ՝ որտեղ ցանկանում ես, արագ և հարմար, ոչ թե թողնել ապագայի պլանավորածին։ Ես նաև հասկացա, որ շատ եմ ցանկանում ինձ սիրահարեցնել Միշային։ Որպեսզի նա ամբողջ կյանքը ճանապարհի ու դիմավորի միայն ինձ, իր բաճկոնը տա միայն ու միայն ինձ և որպեսզի միայն ինձ համար ավտոբուս կանգնեցնի։ Նա այնտեղ ասաց, որ անհնարին բան գոյություն չունի, անգամ ապացուցեց։ Կարճ ասած ՝ նա էլ մեղավոր է։ Հենց այդ ավտոբուսում էլ ծնվեց նոր մարդ ՝ ինքնավստահ Օլյան։ Այսպիսով, մենք ի՞նչ ունենք։ Կա տղա, ով ինձ դուր է գալիս, բայց նա զբաղված է։ Բայց մեկ այլ կողմից, նա ակնհայտ ձգվում է դեպի ինձ, անգամ հնարավոր է անգիտակցաբար։ Ինստիտուտի բոլոր փոփոխությունները մենք միասին ենք քննարկում, զբոսնում ենք, զրուցում ենք, անգամ սենդվիչներ ենք մեզ հետ վերցնում, ասելով ՝ «մենակության մեջ չեմ ուտի»։ Նշանակում է, հաղթաթուղթը դեկոլտեի և մինի կիսաշրջազգեստերի մեջ չէ, ոչ էլ պատրաստության․ իմ նրբերշիկով սենդվիչները հաստատ այն չէ, որը գայթակղում է նրան իմ հասարակության մեջ։ Իմ ուղին դեպի իր սիրտը փշոտ է, և այն անցնում է իմ չապացուցված ինտելեկտի վրայով։ Ես վստահ իմ առջև հանձնարարություն եմ դնում ՝ պետք է նրա համար դառնալ հետաքրքիր այն կատվից։
Շարունակությունը ծիծաղելի էր։ Ես շատ եմ կարդացել։ Այդ ժամանակ հայտնիության գագաթնակետին եղել են հետախույզներ Մարինինան և Դաշկովան, և ահա ես այդ բոլորը կարդացել և հետաքրքիր հատվածները դուրս էի բերել։ Միշային նվաճելու իմ հետագա մարտավարությունը պայմանավորված էր շիտակությամբ ու նեղացկոտությամբ. սենդվիչների հետ միասին Միշային պատմում էի այն մասին, թե ինչպես են անցել հանգստյան օրերս։ Եվ դրանք շատ ակտիվ էին, քանի որ շաբաթ և կիրակի օրերին ինձ հաջողվեց մտնել գրեթե բոլոր դժվարությունների մեջ, որոնց մեջ հայտվեցին դետեկտիվ պատմությունների գլխավոր հերոսները։ Պատմությունը, որը պատմվում էր առաջին դեմքով և տեղափոխվում էր մայրաքաղաքի քնած տարածք, իմ պատկերացման մեջ ձեռք բերեց անհավանական առեղծվածային շրջանակ։
Միշան կարծես կախարդված ինձ էր լսում, դրա դեմքին փայլում էր հիացմունքը։ Այժմ այնպիսի դեմքի արտահայտություն ունի, որը 17 տարվա ամուսնությունից հետո, լինում է նրա մոտ գյուղական թթվասերի հատկապես հաջող բորշից հետո։ Այն ժամանակ նա նայում էր ինձ, նախանձում իմ հետաքրքիր կյանքին և ոչ մի անգամ չկասկածեց, որ այս անմիտ աղջիկը ՝ ձեռքը գրքեր ու դասաքրքեր, շաբաթ օրերին բարձրանում է տանիքներ ՝ զրուցելում է դրամագետների հետ, ովքեր գտել էին ցարիստի ժամանակների ոսկեդրամը, և պատահաբար հարձակվում է հանցագործների հետքի վրա, գտնվելով դաշնային հետախուզման մեջ։
Կարճ ասած ՝ մարտավարությունն աշխատեց։ Միշան մինչև ականջների ծայրը սիրահարվեց։ Մեկ տարի անց մենք սկսեցինք ապրել միասին, իսկ նրա նախկինը կատվի հետ միասին տեղափոխվեց իր մոր մոտ։
Այս պատմությունը ունի տխուր մաս։
Մի օր, այդ կատվիկը հիվանդացավ և սատկեց։ Եվ Միշան գնաց, որպեսզի օգնի թաղել կատվին։ Եվ ես այդ ժամանակ նրա տանը նստել և մտածում էի․
— Հնարավոր է նա ՝ նախկինը, այդ կերպ պարզապես փոձում է Միշային հե՞տ բերել։ Կամ էլ հնարավոր է կատվին դրա համար էլ սկսե՞լ էր պահել(բոլորին էլ հայտնի է, որ մեր տղամարդկանց նախկինները կախարդներ են)։
Այս մտքից հետո, որոշեցի, որ արդեն ժամանակն է կապվել խուզարկուի հետ։ Ինչպես նաև ժամանակն է կապվել ստի հետ։ Նույն օրվա երեկոյան, երբ Միշան տուն վերադարձավ, ես ասացի․
— Դու մի բան պետք է կարդաս, — և պարզեցի նրան Մարինինայի հոդվածը, — այսօ՞ր, — սարսափահար ասաց Միշան, — ոչ այսօր։ Քիչ-քիչ։ Կարդալուց հետո քեզ մոտ հարցեր կառաջանան։
Ես արդեն հոգնել էի այդ գաղտնիքը ինձ մեջ պահելուց։ Միշան հետաքրքրված էր և անմիջապես սկսեց կարդալ։ Ես միայն սպասում էի։ Նա կարդաց այն ողջ հանգստյան օրերի ընտացքում, իսկ ես, այդ ընթացքում տեղափոխվել էի ընկերուհուս մոտ։ Երբ մենք հանդիպեցինք, նա ինձ վրա նայում էր նույն հիացմունքով։
— Ես գիտեմ քո մեջ ինչն է ինձ դուր եկել, — ասաց նա, — քո ինքնավստահությունը։ Դու այնքան վստահ էիր ստում որ ես անգամ մի վայրկյանով չէի կարող կասկածել, որ այս ամենը քեզ հետ է կատարվել։ Անգամ երբ որ կարդում էի, կարծում էի, որ Մարինինան դու ես․․․
Ես ծիծաղեցի։ Սա այն մասին էր, թե ինչպես անինքնավստահ Օլյան ինքնավստահից կրկնօրինակեց և հաղթեց սիրո պատերազմում։ Ես պարզապես գիտեի գաղտնիքը․ «անհնար»-ը դա միայն բառ է, որը հնարավոր է անգամ գոյություն էլ չունի։ Հատկապես այն ժամանակ երբ պատահել է սերը․․․
Էվելինա Հակոբյան 